Survivalmes vs bushcraftmes

Survivalmes vs bushcraftmes: twee populaire outdoormessen, maar wat zijn nu precies de verschillen? En wat hebben ze gemeen? We hebben ze naast elkaar gehouden en laten zo goed mogelijk zien hoe deze messen zich onderscheiden.

Disclaimer

We trappen meteen af met een disclaimer. Bushcraft en survival liggen dicht tegen elkaar aan, en worden door sommige mensen ook door elkaar heen gebruikt. We gaan in dit artikel dus uit van onze eigen visie op deze twee outdooractiviteiten. Buiten dat zijn er veel verschillende meningen betreft bushcraftmessen en survivalmessen. Ook hier kiezen we voor onze visie, die vooral gebaseerd is op de duizenden klanten die we de afgelopen jaren met hun keuze hebben mogen helpen.

Grootste verschil bushcraft- en survivalmessen

Het grootste verschil tussen bushcraft- en survivalmessen zit hem in de lemmetgrootte en de uitstraling van het mes. Over het algemeen hebben de survivalmessen een groter en breder lemmet. Hierdoor kunnen ze beter tegen een stootje en zijn ze dus beter in zwaardere taken zoals batoneren. Het grotere lemmet geeft de survivalmessen ook een tactischere uitstraling. Het lemmet van de bushcraftmessen zijn kleiner en vaak voorzien van een scandi-geslepen snede. Dit maakt de bushcraftmessen beter voor het ontweiden van klein wild en houtbewerking. Deze combinatie zorgt voor een minimalistisch en klassiek uiterlijk.

In dit artikel gaan we dieper in op de verschillen tussen de bushcraft- en survivalmessen.

Survival vs Bushcraft

De vergelijking tussen de twee soorten messen is niet te maken zonder de twee verschillende activiteiten te vergelijken. In de kern gaat bushcraft over het bewust leven in de natuur. Je kiest ervoor het bos in te trekken en maakt zelf alles wat je nodig hebt om je comfortabel te voelen. Het is een tijdverdrijf. In de praktijk hebben we het hier dus over kampeertrips en dagjes in het bos als dagbesteding, niet om noodsituaties.

In survival gaat het over het overleven in de natuur, en wil je in principe juist zo snel mogelijk levend uit het bos komen. Voor comfort is geen ruimte, en de spullen die je bij je hebt moeten hufterproof en doelmatig zijn. In de praktijk hebben we het hier over militairen en survivalliefhebbers die zich met minimale middelen laten droppen in een bos als beproeving. Dat kan ook voor de lol zijn, maar de insteek is duidelijk anders dan bij bushcraft.

De stevigheid van een outdoormes

Eén van de criteria die vooral voor survivalmessen erg belangrijk is, is de stevigheid van een mes. In een survivalsituatie moet je kunnen vertrouwen op je mes. Sterker nog: een mes dat faalt kan je je leven kosten. In een bushcraft-setting heb je dat minder. Het betekent dat een survivalmes echt robuust moet zijn.

Zo moet de lemmetdikte voldoende zijn, of in ieder geval in verhouding met de lengte van een mes. Een compact survivalmes werkt prima met een wat dunner lemmet, maar bij een langer mes ben je al snel geneigd hem zwaarder te gebruiken waarbij de kans op schade exponentieel toeneemt. Vergeet ook niet dat een mes geen bijl is, hoe mooi de Youtube-filmpjes waarin gigantische blokken hout gebatonneerd worden ook zijn.

Een houten handgreep raden we af, aangezien hout kan splijten of werken. Ja, dat is op te lossen met gestabiliseerd hout, maar als je leven er vanaf hangt zijn er betere handgreepmaterialen te bedenken. Wij nemen dan liever G10, micarta of een sterke vezelversterkte kunststof.

Dit betekent natuurlijk niet dat een bushcraftmes bij een zuchtje wind al doormidden breekt. Het is simpelweg een afweging tussen wat je met een mes kunt, en waar een mes tegen kan. Een wat dunner lemmet zorgt er bijvoorbeeld voor dat hij voor het snijden van groenten en fruit een stuk beter geschikt is. En onder normale omstandigheden houdt een houten handgreep zich prima. Je wilt alleen voorkomen dat een mes door een ongeplande val op een rotspartij ineens compleet onbruikbaar is.

Woodcraft

Eén van de onderdelen van bushcraft is het zogenoemde woodcraft. Dat is het bewerken van hout om werktuigen en uitrusting te maken die jouw verblijf veraangenamen. Hierbij kun je denken aan een pot hanger. Dat is een handig instrument waarmee je een ketel of pan boven open vuur hangt. Of aan het zelf snijden van tentharingen, of een roycroft pack frame als rugzak. Tijdens het houtsnijden merk je dat een wat subtieler bushcraftmes makkelijker te gebruiken is dan een robuust en dikker survivalmes. Ook kiest de gemiddelde bushcrafter vaak voor een mes met scandi-snede of een convexe snede. Omdat juist die messen zich erg goed lenen voor houtbewerking.

Met een survivalmes, vaak vlakgeslepen, kun je natuurlijk ook houtbewerken. En er zijn ook genoeg bushcraftmessen met een vlakslijping.

Ergonomie van een outdoormes

Qua ergonomische aandachtspunten zijn er ook verschillen. Bij een survivalmes is grip erg belangrijk. Je wilt onder geen beding door het ontwerp van het mes jezelf verwonden. Een bushcraftmes is meer op ergonomie gericht. Wanneer je zelf je kampuitrusting uit hout snijdt ben je immers wel even bezig, dan schiet het niet op wanneer je na een kwartiertje de blaren op je handen hebt staan.

Staal voor een bushcraftmes of survivalmes

Eén van de overeenkomsten tussen de twee soorten messen is het staal. Daartussen vind je weinig verschil. In beide categorieën vind je opvallend veel koolstofstalen messen. In de survivalhoek omwille van de sterkte en de naslijpbaarheid met minimale middelen. In de bushcrafthoek waarderen ze ook dat eenvoudige naslijpen, al is het daar meer gemak dan noodzaak.

Ook is een survivalmes van koolstofstaal of gereedschapsstaal net wat buigbaarder en taaier dan roestvast staal. Je wilt in een noodsituatie immers dat het mes misschien buigt, maar zeker niet breekt. Dat koolstofstaal niet helemaal roestvast is, is dan slechts een klein offer. Als je maar weet dat je mes wat kan hebben. Het bekendste voorbeeld hiervan is het 1095-koolstofstaal wat door veel fabrikanten gebruikt wordt. Maar ook CPM 3V is extreem taai, en nog niet iets roestvaster.

Formaat van het mes

Eerder in dit artikel haalden we al een aantal voorbeelden aan waarbij de persoonlijke voorkeur van de gebruiker een grote rol speelt. Maar wanneer we het over het formaat van het mes hebben wordt dat pas echt duidelijk.

Door de bank genomen kunnen we wel iets over bushcraftmessen zeggen. De populairste bushcraftmessen hebben namelijk een lemmet van tussen de 9 en 13 centimeter. Daarvan zitten de meesten tussen de 10 en 11 centimeter. Deze lengte is populair omdat je zo nog dicht met je hand in de buurt van de punt zit. Zo heb je nog veel controle. Terwijl je met plusminus 10 centimeter lemmet ook genoeg lengte hebt voor wat batonneerwerk.

Bij survivalmessen ligt dat wat wijder verspreid. Daar gaan we bij de populaire messen van 7 tot 18 centimeter lemmet. Nogal een verschil. De kleine maten worden verklaard door nekmes-achtige survivalmessen die je als backup draagt. De grotere messen gebruik je voor het grotere werk. Denk aan het doorhakken van dikkere takken en stammen. Het heeft dan echt te maken met wat je zelf fijn vindt, en waar je het mes bij je draagt. Ook moet je rekening houden met het gewicht. Stel dat je tientallen kilometers moet lopen om jezelf naar de bewoonde wereld te brengen. Dan scheelt het echt wel of je mes 75 gram, of 500 gram weegt.

Lemmetvormen

Qua lemmetvormen komen de voorkeuren weer sterk overeen. Droppoints voeren de boventoon. Simpelweg omdat dit voor alle zakmessen en outdoormessen de meest populaire lemmetvorm is. En niet voor niets. Een gemiddeld droppoint-lemmet heeft alle vormen en eigenschappen die je in een mes zoekt. Een spitse punt, een ‘buik’ in de snede en een recht deel.

Naar droppoints zien we ook regelmatig clippoints terug. Voornamelijk in de survivalhoek. De clippoint is van oorsprong een lemmetvorm die in de jacht veel voorkomt. Maar ook op meer tactisch uitziende messen komt hij vaak langs. Daarom zie je hem ook bij survivalmessen veel: daar is namelijk veel overlap met militaire messen. Echte voordelen of nadelen ten opzichte van een droppoint zijn er vaak niet. Je zou kunnen zeggen dat sommige clippoints een net wat spitsere of dunnere punt hebben. Handig voor precisiewerk.

Verder zie je in de survivalhoek naast deze twee lemmetsoorten nog wel andere vormen. Soms eens een tanto, kukri of sheepsfoot. Die uitzonderingen zie je bij bushcraftmessen echt minder vaak.

Schedes voor outdoormessen

Als laatste willen we het nog even over de schede hebben. Eigenlijk kun je voor bushcraft kiezen welk materiaal je wilt: het is allemaal goed. Over het algemeen is er wel een voorkeur voor leer, omwille van het meer natuurlijke karakter. Maar een must is het zeker niet.

In een survivalsetting ligt het net iets anders. Daar zijn een goede bestendigheid tegen de elementen, en uitstekende retentie essentieel. Je wilt immers zeker weten dat een flinke regenbui, of een glijpartij langs de rotsen er niet voor zorgen dat je lederen schede uitscheurt. Daarom pakken veel mensen voor een survivalmes liever kydex of kunststof. Die uitstekende retentie is nodig omdat je je mes niet kwijt mag raken. Een stevig houvast in de schede, of een extra riempje is dan goud waard. Voor wie meer wil weten over schedes hebben we hier meer informatie over messenschedes.

Survivalmes vs/en bushcraftmes

Afsluitend willen we nogmaals benadrukken dat er veel messen zijn die voor beide doeleinden geschikt zijn. Ook zijn er ruimschoots messen te vinden die misschien specifiek voor bushcraft ontworpen zijn, maar die ook aan alle eisen voor een survivalmes voldoen, en omgekeerd. Buiten dat speelt er ook een groot deel persoonlijke voorkeur mee. Sommige mensen zweren bij een scandi-snede op een survivalmes, terwijl dat eigenlijk typisch bushcraft is. Omgekeerd zijn er bushcrafters die graag een robuuster en dikker mes meenemen om daarmee te hakken, ook al zouden veel bushcrafters daarvoor liever een bijl pakken.

Ons advies is dan ook: probeer en test. Ook in het lagere segment vind je vele specifieke outdoormessen die je in staat stellen om tegen een relatief lage investering eens iets anders uit te proberen. Daarvan kun je alleen maar wijzer worden.