Hoe kies ik het beste bushcraftmes?
Bushcraft is een van de meest populaire outdooractiviteiten van dit moment. Gezellig samen eropuit in het bos met een minimale hoeveelheid spullen om jezelf thuis te laten voelen in de natuur. Bushcraft is meer dan alleen een fikkie stoken: het is een manier van leven. Het is een filosofie. Een manier waarop je je eigen vindingrijkheid op de proef stelt en zelf creatief en handig bezig gaat. Bushcraften is onmogelijk zonder mes. Alleen zijn er tegenwoordig zoveel bushcraftmessen dat je al snel verdwaald raakt in de keuzemogelijkheden. Daarom leggen we graag uit hoe je een bushcraftmes kiest.
Waar gebruik je een bushcraftmes voor?
Een bushcraftmes is een mes dat speciaal ontworpen is voor het overleven in de wildernis. Het wordt vaak gebruikt door outdoorsmannen, scouts, militairen, en andere avonturiers die veel tijd in de natuur doorbrengen.
Er zijn veel verschillende soorten bushcraftmessen, maar ze hebben allemaal een scherpe, stevige punt en een degelijk lemmet. Dit maakt ze geschikt voor veel verschillende taken. Binnen het bushcraften kun je het onderscheid maken tussen vier verschillende soorten gebruik van een bushcraftmes:
-
Hout snijden
Het lemmet is stevig genoeg om dikke takken door te hakken en fijnere takken te snijden. Ook maakt de snede het maken van feathersticks een eitje.
-
Voedsel bereiden
Het bushcraftmes is speciaal ontworpen voor het snijden van vlees en het pellen van fruit en groenten. In de bushcraftwereld gaat het hier meestal om het bereiden van zelf verzameld voedsel.
-
Survivaltaken
Het bushcraftmes is geschikt om hout te snijden en te hakken, voor het bouwen van een shelter of een tijdelijke droge plek. Ook moet het tegen een stootje kunnen tijdens bijvoorbeeld het batoneren.
-
Vuur maken
Het bushcraftmes blinkt uit in het maken van tondel en het schrapen van een firesteel. Dit doet het mes het best als het lemmet niet voorzien is van een coating en de rug van het mes stroef is afgewerkt.
Nu zijn wij de eersten om toe te geven dat je vaak toch meerdere van deze activiteiten met hetzelfde mes uitvoert, en dat dat vaak ook prima kan. Toch zijn er bepaalde zwaartepunten in het ontwerp van een mes waardoor het voor sommige bushcraftactiviteiten beter geschikt is dan voor andere.
Bushcraft: veel meer dan alleen survival
Bushcraft – een begrip waarvan eigenlijk niet echt duidelijk is wat het nou inhoudt. Is het survival? Is het 'iets in het bos doen'? Gaat het over vuur maken? Het antwoord is nee, dat is geen bushcraft. Het is meer dan dat. Wat het precies is, gaan we je proberen uit te leggen.
Bushcraft zou je bijna kunnen uitleggen als een levenswijze. Het gaat namelijk veel verder dan het aanleren van overlevingstechnieken. Het gaat ook over het bewust kiezen voor een verblijf buiten, over samenwerking met de natuur. Bushcrafters willen deel uit maken van de natuur en willen kennis en kunde opdoen om dit op een goede manier te kunnen. Naast het aanleren van bepaalde technieken is de nodige creativiteit ook belangrijk.
Om de juiste kennis en technieken onder de knie te krijgen heb je tijd nodig. Eigenlijk behelst bushcraft alles wat nodig is om te leven en overleven in de natuur. Daar komt het gebruik van een mes bij kijken, het maken van vuur, het vinden (en bereiden) van voedsel, het bouwen van een onderkomen. Dingen die de meeste mensen eerst moeten leren.
Bushcraft brengt je dus eigenlijk terug naar de roots, naar het leven zoals onze voorouders dat deden. En dat maak je ineens weer je eigen bestek, bereid je een stukje vlees boven zelf gestookt vuur en slaap je onder een dak van dennentakken. Volgens menigeen de ultieme vrijheid.
Tegenwoordig worden door heel het land bushcraft-cursussen gegeven. Omgaan met je mes, overnachten in (en met) de natuur, je eigen eten bereiden, het zijn slechts enkele van de vaardigheden die je daarmee opdoet. Binnen enkele dagen weet je of de bushcraft-levenswijze iets voor jou is.
Bushcraftmessen: carbon vs stainless
Bushcraftmessen zijn er in vele soorten en maten. Met tal van verschillende filosofieën over lemmetvormen en handgreepvormen. Maar er is één fundamentele tweedeling die dwars door al deze verschillende keuzes loopt: koolstofstaal vs roestvast staal. Wij leggen je uit hoe deze twee keuzes zich tegenover elkaar verhouden.
-
Bushcraftmessen van koolstofstaal
Koolstofstaal, of in het Engels: carbon steel, is staal waarin weinig chroom en andere legeringselementen zitten die normaliter toegevoegd worden om staal roestvast te maken. Het is dus niet roestvast, en verkleurt vaak al als je een mes van dit staal voor het eerst gebruikt. Groot nadeel zou je zeggen. Maar niets is minder waar: het biedt kansen. Koolstofstaal is over het algemeen namelijk taaier en eenvoudiger te slijpen. Handig wanneer je in het veld bent. En wanneer het staal een coating heeft, of een natuurlijke patina, valt het met roest gigantisch mee. Voorbeelden van dit staal zijn: 1095, 1075, 5160, O1, Böhler K720.
-
Bushcraftmessen van roestvast staal
De naam doet het al een beetje vermoeden: dit staal is roestvast. Over onderhoud hoef je je dus geen zorgen te maken. Veel van de moderne roestvaste staalsoorten behouden ook beter hun scherpte dan koolstofstaalsoorten. Echter! Er zijn nadelen. Zo betekent roestvast niet roestvrij. Het kan, en zal, onder bepaalde omstandigheden gewoon roesten. Ook is roestvast staal negen van de tien keer lastiger te slijpen dan koolstofstaal, en is het in veel gevallen minder taai dan koolstofstalen messen. Voorbeelden van dit staal zijn: Böhler M390, Böhler N690, Sandvik 12C27, Elmax.
-
De hybride: bushcraftmessen van gereedschapsstaal
Tussen deze twee zit nog een gulden middenweg: de gereedschapsstaalsoort. Ook wel tool steel genoemd, al wordt die term in het Engels vrij liberaal toegepast. Het gaat om staal dat net wat meer chroom in zich heeft dan koolstofstaal, maar net niet genoeg om roestvast genoemd te worden. Het resultaat is staal dat vaak erg goed scherp blijft, taai is en vaak best goed te slijpen. Alleen niet helemaal roestvast. Voorbeelden van dit staal zijn: CPM 3V, CPM CruWear, D2, Sleipner.
Keuzehulp
- Bushcraftmes voor houtbewerking
- Bushcraftmes voor survivaltaken
- Bushcraftmes voor voedselbereiding
- Bushcraftzakmessen: vouwmessen voor bushcrafters
- Onze top 5 bushcraftmessen
Bushcraftmes voor houtbewerking
Houtbewerking, ook wel woodcraft genoemd, gaat om het bewerken van hout om zelf onderkomens en werktuigen te maken. Zelf vallen zetten en lepels uit hout snijden bijvoorbeeld. Belangrijk is het om dan een mes te kiezen met een ergonomische greep die voorzien is van veel rondingen. Een platte, hoge greep gaat dan namelijk bij langdurig gebruik irriteren. Ook is het belangrijk dat de snede sterk is. Een scandi-snede is geliefd bij houtbewerkers door zijn stevigheid. Ook is een scandi-snede goed zelf na te slijpen.
Bushcraftmes voor survivaltaken
Het kiezen van een goed bushcraftmes voor survivaltaken lijkt eigenlijk heel erg op het kiezen van een gewoon survivalmes. Daar hebben we al het een en ander over geschreven in het topic over het kiezen van een survivalmes. Het belangrijkste is het om dan een mes te kiezen wat full-tang is. Dat betekent dat de dikte van het lemmet geheel door de handgreep heen loopt. Dit is een erg sterke constructie die je in staat stelt om ook te batonneren.
Bushcraftmes voor voedselbereiding en vergaring
Voor het verzamelen van voedsel en het uitvoeren van keukentaken is een wat dunner mes handig. Dat snijdt wat makkelijker door verschillende groenten en dergelijke heen. Ook is het handig niet het kleinste mesje uit de collectie mee te nemen. Een beetje lemmetlengte komt namelijk wel van pas wanneer je bijvoorbeeld vis fileert. Ook is het verstandig om voor een mes te gaan dat zich goed laat reinigen. Geen rare hoekjes of randjes dus waar etensresten in kunnen blijven zitten.
Bushcraftzakmessen: vouwmessen voor bushcrafters
Bushcraft is over het algemeen toch wel het domein van de vaststaande messen. De betrouwbaarheid en stevigheid van een vaststaand mes wordt gewaardeerd wanneer je vingers op het spel staan. Desondanks zijn er ook zakmessen die je goed kunt gebruiken voor wat houtbewerking en voedselbereiding. Absoluut niet geschikt voor batonneren! Maar voor het lichtere houtwerk prima geschikt.
Onze top 5 bushcraftmessen
Afsluitend delen we graag onze top 5 bushcraftmessen met jou. Puur gebaseerd op de messen die wij bij Knivesandtools enorm fijn vinden in het gebruik. Messen die wij zo mee zouden nemen het bos in.
Het verschil tussen bushcraftmessen en survivalmessen
Zoals je misschien al wel hebt gelezen liggen deze twee mes-soorten enorm dicht bij elkaar. Hierdoor ontstaat er veel overlap en tevens veel verwarring. Om dit probleem voor eens en altijd op te lossen hebben wij dit grondige artikel geschreven dat dieper in gaat op de verschillen. Goed om te weten is dat bushcraftmessen over het algemeen wat lichter van gewicht zijn en een vriendelijkere uitstraling hebben.
Conclusie
Uiteraard weten wij ook dat er zoveel wensen zijn als er mensen rondlopen. Dit zijn dan ook absoluut niet de enige bushcraftmessen die erg goed zijn. Dit is slechts een selectie van de modellen die wij voor de verschillende toepassingen en uitgangspunten geschikt vinden. Het belangrijkste van bushcraft blijft toch dat je er gewoon op uit trekt, leert over de natuur en geniet van het lekker buiten bezig zijn.