Natuurslijpstenen: voor de natuurlijke slijpexpert

Hoewel wereldwijd op vele plekken stenen gemijnd worden om te gebruiken als slijpmiddel, zijn er grote onderlinge verschillen in de manier waarop ze werken. Iedere steensoort heeft immers een andere samenstelling. Binnen slijpstenen uit hetzelfde gebergte zijn vaak zelfs nog duidelijke contrasten te onderscheiden. Factoren die een belangrijke rol spelen bij het al dan niet goed functioneren van een natuurslijpsteen zijn de korrelgrootte, de vorm van de slijpkorrels en manier waarop deze aaneengebonden zijn.

Waar worden natuurstenen gewonnen?

Er zijn enkele gebergten die bekendstaan om de winning van natuurslijpstenen (die vervolgens natuurlijk nog op maat gezaagd en gevlakt moeten worden). Twee belangrijke natuursteenbronnen zijn de Belgische Ardennen en de Ouachita Mountains in de Amerikaanse staat Arkansas. Ook in de Frans-Spaanse Pyreneeën en de Dolomieten (Italië) komt bruikbaar natuursteen voor.

De Arkansas-stenen bestaan uit novaculiet, een materiaal dat alleen in dit gebergte voorkomt. Van groot belang is hierbij de hoge korreldichtheid, die leidt tot een zeer harde, waterdichte steen. Afhankelijk van het deel van het gebergte waar ze precies gemijnd worden zijn er Arkansas-stenen te verkrijgen met een relatief lage korrelgrootte (400 tot 600 naar schatting) tot zeer fijne, polijstende stenen (pakweg korrel 10.000).

Arkansas-wetstenen zijn oliestenen

De slijpstenen uit de Ouachita Mountains en de Ozarks (ook in Arkansas) kun je het best gebruiken in combinatie met olie. Dit vanwege de extreme korreldichtheid. De olie voert de slijpresten makkelijker af en geeft minder weerstand tijdens het slijpen. Het grote voordeel van oliestenen, ten opzichte van waterstenen, is dat deze minder snel slijten. Veelal gaan ze jaren mee. Het nadeel is de hardheid, die ervoor zorgt dat het slijpen relatief lang duurt, doordat de stenen weinig materiaal afnemen.

Belgische Brokken uit de Ardennen

Uit de Ardennen komen de Coticule-wetstenen, voorheen bekend als Belgische Brokken. De korrelgrootte van deze slijpstenen valt lastig aan te geven. Het bijzondere is dat je de grofheid van de steen zelf kunt bepalen. Hoe dikker de slurry die je creëert, hoe lager de korrelgrootte (die globaal varieert tussen 1.000 en 16.000). Het toevoegen van veel water leidt vanzelfsprekend tot een dunnere slurry en dus een meer polijstende werking.

Een andere tip om een extra fijne ‘korrel’ te verkrijgen is het gebruik van talkpoeder in plaats van water. Daarbij wordt de gladheid van de snede ook grotendeels bepaald door de hoeveelheid druk die je tijdens het slijpen uitoefent. Hoe minder druk, hoe vlakker en dus scherper de snede.